Sajarah Islam (5): Yatsrib

Ku Warsa Suwarsa

Tempat tujuan hijrah Rosul jeung jalma-jalma anu geus asup Islam tina asal ngaran Yatsrib diganti jadi Madinah (Kota). Dingaranna kitu boga harti , di Madinah pisan ummah geus miboga pola masarakat muslim anu paripurna. Nalika kaum muhaajirin jeung anshor ngahiji, hal anu pangheulana dilakukeun ku Rosul nyaéta ngadeugkeun masjid (tempat sujud) anu ngébréhkeun wangunan basajan, tihang tina tangkal korma jeung dipapaésan ku batu minangka arah kiblat, dipapaésan ku paimbaran tempat ngadeug Rosul keur méré papagah anu disebut khutbah. Rosul miharep, dina mangsa anu bari datang, model masjid anu diwangun di Madinah ieu sakuduna dijadikeun conto masjid di mana baé, lain némbongkeun kaagréngan tapi tiis ku anu ngama’murkeunna.

Masjid anu diwangun ku Rosul ogé ditambahan ku buruan, tempat ummah ngumpul ngariung, nyawalakeun sagala pasoalan social, politik, militer, jeung agama. Rosul jeung istri-istrina cicing di hiji rohangan anu aya sisieun buruan masjid. Kacida béda jeung garéja Kristen, anu misahkeun kahirupan sapopoé, garéja ngan dikhususkeun keur ibadah wungkul. Di masjid anu diwangun ku Rosul mah, euweuh hiji hal ogé dina kahirupan anu henteu dibahas. Ku pikiran basajan, tujuan Quran henteu misahkeun antara pasoalan duniawi jeung ukhrowi, hal-hal sacral jeung profane, agama jeung politik, séksualitas jeung ibadah, kabéh ngahiji.

Rosul nandeskeun, sagala rupa kahirupan miboga hal-hal anu suci, kudu dibawa kana hal-hal ilahiyah. Kudu ngahijina kahirupan masarakat kalawan sagemblengna, anu bakal mawa ummah bakal leuwih deukeut jeung Pangéranna.

Rosul kacida bagya hirup di Madinah, ummah bisa leuwih laluasa ngayakeun hubungan bari gawé rancagé jeung séké-sélér Yahudi, malahan geus ngawanohkeun sababaraha amalan siga sholat barjamaah dina poé Juma’ah, nalika kaum Yahudi keur nyiapkeun diri keur ibadah di poé Saptu (Sabat), ogé nalika kaum Yahudi ngalakonan puasa dina poénan Yom Kiffur, keur ngadeukeutkeun lamun Islam kacida deukeut jeung Yudaisme (Ajaran kaum Yahudi).

Hanjakal, tarékah Rosul samodél kitu diapilainkeun ku kaum Yahudi. Rosul kacida kuciwa nalika kaum Yahudi henteu ngaku kana kanabianna. Sabab, kaum Yahudi boga kamadang, mangsa kanabian geus beak, teu anéh lamun kaum Yahudi teu bisa narima kana kanabian ti urang Arab. Katinggali dina sababaraha ayat Quran, perang pamikiran antara Rosul jeung Yahudi kacida rongkahna, hésé ngudar benang pagujud dina ieu pasoalan. Kisah-kisah kanabian anu aya dina Quran jeung naon anu katarima dina tradisi Yahudi loba anu béda, kaum Yahudi mindeng ngahina kana kisah-kisah anu dibacakeun ku Rosul. Antukna tilu séké-sélér Yahudi henteu bisa narima kana kakawasaan Rosul di Madinah, maranéhna nyieun tarékah kumaha cara ngusir deui Rosul jeung Ummah ti ieu tempat.

Tapi masih aya sababaraha kaum Yahudi anu tetep ngajaga hubungan jeung ummat Islam, malah méré pangarti ngeunaan eusi Kitab Taurat ka Rosul. Hiji carita dina Kitab Kejadian dina Taurat ngeunaan Ibrahim anu miboga dua budak (Ishaq jeung Isma’il), geus direncanakeun ku Pangéran dina hiji mangsa salah saurang budak Ibrahim nyaéta Isma’il bakal jadi nabi anu diutus jeung jadi karuhun urang Arab. Gening urang Arab ogé masih boga hancengan jeung geus aya dina scenario Pangéran, hal éta kacida nyugemakeun ka diri Rosul. Dina tradisi Arab, Ibrahim nempatkeun Hajar jeung Isma’il di Makkah, malah miboga kayakinan, Ka’bah anu diwangun ku nabi Adam kusabab ruksak terus diadeugkeun deui ku Ibrahim minangka bapa kaum monotéis.

Hal anu disangka ku Rosul nyalahan. Rosul asalna boga anggapan konsép monotéis Yahudi-Kristen sarua jeung naon anu katarima ku Rosul. Konsép téologis dua kayakinan (Yahudi jeung Kristen) téh gening pajauh jeung naon anu disangkakeun. Dina taun 624, Rosul ngalakukeun hiji tindakan –bisa disebut kacida monumental – nyaéta mindahkeun arah kiblat nalika sholat, anu asalna nyanghareup ka Yerussalem jadi ka Makkah.

Ieu mangrupa simbul, ku cara mindahkeun arah kiblat ti Yerussalem jadi ka Makkah méré harti lamun Rosul jeung umat Islam teu boga gantar kakaitan deui jeung ajaran Yudaisme, tapi leuwih milih balik kana ajaran murni monotésime Ibrahim. Ibrahim anu geus aya saméméh Taurat jeung Injil diwahyukeun, saméméh ajaran Ibrohim direcah jadi sempalan- dua agama anu silih goréngkeun. Rosul ngadéklarasikeun milu kana Millata Ibroohima Haniifan, jalan lempeng anu geus dicukcruk ku Ibrahim.

Nu nulis nyaeta guru di MTs-MA Riyadlul Jannah, Cikundul, Kota Sukabumi