• logo nu online
Home Nasional Warta Sejarah Khutbah Taushiyah Kuluwung Ubudiyah Daerah Keislaman Syariah Obituari Risalah Doa Tokoh Tauhid Profil Hikmah Opini Wawancara PWNU Ngalogat Ekonomi Lainnya
Jumat, 28 Juni 2024

Khutbah

KHUTBAH IDUL ADHA

Khutbah Idul Adha Bahasa Sunda: Nyandak Hikmah tina Kisah Nabi Ibrahim AS di Bulan Dzulhijjah

Khutbah Idul Adha Bahasa Sunda: Nyandak Hikmah tina Kisah Nabi Ibrahim AS di Bulan Dzulhijjah
(Ilustrasi: NU Online).
(Ilustrasi: NU Online).

Khutbah I


اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ، اللَّهُ أَكْبَرُ كُلَّمَا أَحْرَمَ الْحَجَّاجُ مِنَ الْمِيقَاتِ وَكُلَّمَا لَبَّى الْمِلْيُونَ وَزَيْدٌ فِي الْحَسَنَاتِ، اللَّهُ أَكْبَرُ كُلَّمَا دَخَلَ الْحَجَّاجُ مَكَّةَ مُلَبِّينَ أَمِينَ وَكُلَّمَا طَافُوا بِالْبَيْتِ الْحَرَامِ وَسَعَوْا بَيْنَ الصَّفَا وَالْمَرْوَةِ ذَاكِرِينَ مُكَبِّرِينَ، اللَّهُ أَكْبَرُ كُلَّمَا وَقَفُوا بِالْمَشْعَرِ الْحَرَامِ ذَاكِرِينَ مُسْتَغْفِرِينَ، اللَّهُ أَكْبَرُ كُلَّمَا وَصَلُوا إِلَى مِنَى فَرَمُوا جُمْرَةَ الْعَقَبَةِ فَقَهَرُوا الْعَدُوَّ، اللَّهُ أَكْبَرُ مَاحَلَلُوا وَقَصَّرُوا وَطَافُوا بِالْبَيْتِ الْحَرَامِ وَتَحَلَّلُوا، اللَّهُ أَكْبَرُ سُبْحَانَ مَنْ يَسْبَحُ كُلَّ شَيْءٍ بِحَمْدِهِ، سُبْحَانَ مَنْ لَاتَنْفَدُ خَزَائِنُهُ مَعَ سَعَةِ رَغَدِهِ، سُبْحَانَ مَنْ يَرْزُقُ مَخْلُوقَاتِهِ وَيُدَبِّرُ شُؤُوْنَ الْكَائِنَاتِ، سُبْحَانَ مَنْ هُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ، سُبْحَانَ مَنْ جَوَّدَهُ عَمِيمٌ وَكَرَمُهُ جَسِيمٌ، سُبْحَانَ اللَّهِ وَبِحَمْدِهِ سُبْحَانَ اللَّهِ الْعَظِيمِ وَاسْتَغْفِرِ اللَّهَ، الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي شَرَعَ لِعِبَادِهِ عِيدًا يَذْكُرُونَهُ فِيهِ وَيَشْكُرُونَهُ عَلَى فَضْلِهِ وَإِحْسَانِهِ، أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ خَصَّ هَذِهِ الْأُمَّةِ بِمَزِيدٍ مِنْ الْبِرِّ وَالْإِكْرَامِ وَجَعَلَ لَهَا هَذِهِ الْمُنَاسَبَاتِ مَحَطَّةً لِلذِّكْرِى وَالِاعْتِبَارِ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ ذُوالرَّأْيِ السَّدِيدِ وَالْفِعْلِ الْحَمِيدِ خَيْرُ مَنْ صَلَّى وَسَلَّمَ وَحَجٌّ وَاعْتَمِرٌ، وَعَلَى آلِهِ وَأَصْحَابِهِ الَّذِينَ فَازُوا بِأَعْلَى الدَّرَجَاتِ وَأَفْضَلَ الْمَقَامَاتِ وَسَلَّمَ تَسْلِيمًا إِلَى يَوْمِ الدِّينِ أما بعد: 

أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تَقَاتِهِ وَاشْكُرُوا اللَّهَ عَلَى نِعَمِهِ الْعَظِيمَةِ وَاعْلَمُوا أَنَّ يَوْمَكُمْ هَذَا يَوْمُ الْحَجِّ الْأَكْبَرِ جَعَلَهُ اللَّهُ عِيدًا لِأَهْلِ الْإِسْلَامِ، وَهُوَ مُنَاسَبَةٌ تَتَعَدَّدُ فِيهَا أَفْعَالُ الْبِرِّ وَالْخَيْرِ ، فَقَدِ ارْتَبَطَ هَذَاالْعِيدُ بِالرُّكْنِ الْخَامِسِ مِنْ أَرْكَانِ هَذَا الدِّينِ وَهُوَ الْحَجُّ . .


Hayu urang selalu ningkatkeun taqwa, sabab kalawan taqwa, manusa bakal salawasna di jalan nu bener, di jalan lempeng anu diridhoan ku Allah. Taqwa ngajadikeun lalampahan urang di dunia ieu jadi mulus, aman tur bébas tina gangguan anu bisa ngahalangan tujuan urang. Jalma-jalma anu taqwa ogé bakal salawasna ngajaga diri tina jalan anu ditangtukeun ku Allah, ku merhatikeun rambu-rambu sapanjang perjalanan, supados henteu ngalanggar larangan Allah SWT.


Hadirin anu dimulyakeun ku Allah
Alhamdulillah, enjing ayeuna urang tiasa ngalaksanakeun solat Idul Adha kalayan kabagjaan anu ageung. sesuai jeung harti Hari Raya Kurban, tanggal 10 Dzulhijjah nepi ka tilu poé saterusna anu biasa dikenal poé tasyriq, hayu urang ngadeukeutkeun diri ka Allah SWT ku cara meuncit sato kurban jeung ngabagikeunana ka nu merlukeun salaku amal sosial.


Sajaba ti éta, meuncit sato kurban mangrupa ekspresi rasa sukur urang pikeun sagala berkah anutos Allah pasihkeun ka urang, sesuai jeung parentah Allah anu aya dina Surah al-Kautsar:


إِنَّآ أَعۡطَيۡنَٰكَ ٱلۡكَوۡثَرَ، فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَٱنۡحَرۡ، إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ ٱلۡأَبۡتَرُ     


"Saenya-enyana, Kami parantos masihan anjeun (Muhammad) seueur berkah. Maka tunaikanlah sholat karena Tuhanmu, dan berkurbanlah (salaku ibadah sareng cara pake taqorrub ka Allah). Saényana, jalma-jalma anu benci ka anjeun nyaéta jalma anu motong (tina rahmat Allah)."


Bakal bagja jalma-jalma anu tiasa ngalaksanakeun ibadah kurban, sabab ieu mangrupikeun kado khusus anu bakal nyaksian kahadéan jalma-jalma eta dina poé kiamat.


عَنْ عَائِشَةَ أَنَّ النَّبِىَّ ﷺ مَا عَمِلَ ابْنُ آدَمَ يَوْمَ النَّحْرِ عَمَلاً أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ مِنْ هِرَاقَةِ دَمٍ وَإِنَّهُ لَيَأْتِى يَوْمَ الْقِيَامَةِ بِقُرُونِهَا وَأَظْلاَفِهَا وَأَشْعَارِهَا وَإِنَّ الدَّمَ لَيَقَعُ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ بِمَكَانٍ قَبْلَ أَنْ يَقَعَ عَلَى الأَرْضِ فَطِيبُوا بِهَا نَفْسًا  


Ti ‘Aisyah, Nabi SAW ngadawuh, “Henteu aya dina poé Nahr yén manusa ngalakukeun amal anu leuwih dipikanyaah ku Allah kecuali ngalirkeun getih tina sato kurban. Anjeunna bakal sumping dina poé kiamat kalayan tanduk, kuku sareng rambutna sato kurban. Jeung saenya-enyana, getih hewan eta bakal dugi ka Allah saméméh netes ka taneuh, jadi bersihkeun jiwa aranjeun ku cara berkurban.” (HR. Ibnu Majah).


Kurban mangrupa kajadian penting anu henteu ngan miboga nilai sejarah, tapi ogé ngandung nilai ibadah jeung hikmah. Aya hiji Rasul nu diparéntahkeun ku Allah pikeun meuncit anak anu dipikanyaah minangka bukti ta'at hamba ka Pangéran-Na. Salian ti nilai ibadah, pangorbanan anu dilakukeun unggal bulan Dzulhijjah ogé miboga dimensi sosial, dimana umat muslim gotong royong dina prosesi meuncit sato jeung distribusina.


Salaku bagian tina ajaran agama, aya sababaraha nilai pendidikan anu bisa dipelajari tina kajadian anu dialaman ku Nabi Ibrahim jeung Nabi Ismail AS, Diantarana:


Kahiji, latihan kasabaran. Nabi Ibrahim AS parantos nikah mangpuluh- puluh taun tapi teu acan dikaruniai putra. Kasabaranna diuji dina kaayaan ieu. Sanaos Allah tiasa masihan putra ka Nabi Ibrahim alaihissalam, anu ngagaduhan gelar Khalilullah, Allah justru nunda hadiahna. Nabi Ibrahim nyanghareupan penundaan ieu kalawan kasabaran nu hébat. Ieu salah sahiji moral anu dicontoan ku Nabi Ibrahim AS, nyaéta narima ketentuan Allah kalayan sabar.


Kumargi eta, salaku manusa, urang seringkali terburu-buru berprasangka ka Allah atas  naon anu terjadi ka diri urang. Nyatana, urang acan terang kejutan atanapi hikmah di balik naon anu digariskeun ku Allah pikeun urang. Kumargi eta oge, salaku mahluk-Na, urang kudu salawasna boga prasangka alus ka Allah. Sabab, sakumaha disebutkeun dina hadits qudsi nu disabdakeun ku Nabi SAW yen “Allah nuturkeun prasangka hamba-Na”.


Sababaraha ulama ngajelaskeun yen Allah bakal ngahampura lamun hiji hamba menta dihampura. Allah bakal narima tobat lamun hamba-hamba-Na tobat, sarta Allah bakal ngabunglkeun do’a lamun hamba-Na ngado’a. Allah oge bakal  nyadiakeun kacukupan lamun hamba-hamba-Na menta, jeung saterusna.


Nilai Pendidikan nu kadua tina peristiwa kurban ieu nyaéta tawakkal. Saatos ngantosan ayana budak mangpuluh-puluh taun, Nabi Ibrahim alaihissalam ahirna dikaruniai  Ismail alaihissalam ti rahimna Siti Hajar.


Nabi Ibrahim AS bersyukur pisan pikeun kado ieu. Sanajan kitu, Allah tuluy masihan anjeuna ujian, nyaéta paréntah pikeun ngorbankeun putrana anu ku anjeunna dipikacinta pisan. Dina Surah Asy-Shaffat, ayat 102, Allah ngajelaskeun kajadian ieu dina kata-kata nu pinuh ku hikmah, salaku dialog antara bapa  jeung anakna:


 يَا بُنَيَّ إِنِّي أَرَى فِي الْمَنَامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ   


Hartina: "Duh putra kawula, kawula leres-leres ningali dina impen yén kawula meuncit anjeun”


Nalika nepikeun kabar ieu, Nabi Ibrahim alaihissalam ngarep-ngarep réaksi ti putrana, Ismail alaihissalam, ku cara naroskeun pendapatna heula. 


فَانْظُرْ مَاذَا تَرَى


"Teras pikirkeun naon pendapat anjeun?"


Ayat ieu ngajarkeun, yén nalika nyandak kaputusan penting anu ngalibetkeun murangkalih, urang kedah masihan aranjeunna kasempetan pikeun berpendapat. Nalika Nabi Ibrahim ngajukeun pertanyaan ieu, Ismail AS ngajawab kalayan percaya diri.


  قَالَ يَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِي إِنْ شَاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ   


“Duh rama kawula, kerjakeun wae naon anu tos diparéntahkeun ka anjeun; Insya Allah, anjeun bakal  manggihan kawula diantara manusa anu sabar.”


Hadirin nu dimuliakeun ku Allah
​​​​​​​Dialog antara bapa jeung anak diabadikeun ku Allah dina Surah As-Shaffat ieu nunjukkeun hiji métode Pendidikan nu disebut metode hiwari atawa métode dialog. Nabi Ibrahim henteu langsung maréntahkeun Ismail pikeun nuturkeun paréntah meuncit anjeunna, tapi dimimitian ku naroskeun pendapatna heula. Ku cara kieu, anjeunna nguji réspon sareng réaksi Ismail. Métode ieu sesuai jeung sipat psikologis  remaja, anu leuwih hadé dipénta opini melalui dialog pikeun mekarkeun pamikiranana. Ismail ngajawab kalawan kayakinan jeung percaya diri, sarta miharep bisa jadi bagian tina jalma anu sabar.


Poin katilu dina kajadian ieu nyaéta pendidikan tentang tauhid. Nabi Ibrahim jeung Nabi Ismail alaihimassalam babarengan ngalaksanakeun parentah Allah kalawan pasrah sarta tawakal, sanajan tungtungna, nalika Ismail rék dipeuncit, Allah ngaganti anjeunna ku hiji sato nu dikirim ti surga.


Pelajaran anu bisa dicandak tina ieu peristiwa nyaeta tentang pentingna ngajarkeun tauhid di kulawarga. Bapa anu boga karakter kuat jeung iman nu kuat bakal bisa ngadidik anakna, terutama dina hal cinta ka Allah, taat kana parentah-Na, sarta ngahindarkeun laranganaNa, utamana lamun aranjeuna masihan conto nu konkrit.


Nabi Ibrahim parantos masihan conto anu saé, sareng Nabi Ismail henteu ragu ngalaksanakeun pamenta ramana. Salaku bapa, Nabi Ibrahim nunjukkeun yén ta'at ka Allah kudu diutamakeun tinimbang cinta ka anak. Anjeunna ngajalani ujian ieu kalayan hadé tanpa naroskeun paréntah Allah, tapi pasrah pikeun ngaraih ridho-Na Allah, sabab anjeunna sadar jabatanana salaku Hanifan Muslima, nyaéta jalma anu tunduk ka Allah SWT. 


Samentara éta, salaku budak leutik nu masih remaja, Ismail nunjukkeun ta'at ka rama na salaku wujud bakti, sarta salaku ekspresi ta'at seorang hamba ka Allah SWT.


Ieu sababaraha hikmah tina peristiwa kurban anu dialaman ku Nabi Ibrahim jeung Nabi Ismail alaihimassalam. Mudah-mudahan urang sadayana tiasa nyandak pelajaran tina ieu carita sareng tiasa ngalaksanakeun mangrupa-rupa palajaran pendidikan anu aya dina peristiwa Perayaan Kurban ieu. Amin Ya Robbal ‘Alamin.


اعُوْذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطنِ الرَّجِيْمِ. بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ. إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الاَبْتَرُ
بَارَكَ اللهُ لِي وَلَكُمْ فِي الْقُرْآنِ الْعَظِيْمِ وَنَفَعَنِي وَاِيِّاكُمْ بما فيه مِنَ الآيَاتِ وَالذِّكْرِ الْحَكِيْمِ. وَتَقَبَّلَ مِنِّيْ وَمِنْكُمْ تِلاوَتَهُ اِنّهُ هُوَ السَّمِيْعُ اْلعَلِيْمُ. فَاسْتَغْفِرُوْا اِنَّهُ هُوَاْلغَفُوْرُ الرَّحِيْمُ

 

Khutbah II


اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ، الله أَكْبَرُ كَبِيْرًا وَالحَمْدُ لِلّهِ كَثِيْرًا وَسُبْحَانَ اللهِ بُكْرَةً وَأَصِيْلاً لاَإِلَهَ إِلاّاَلله ُوَحْدَهُ صَدَقَ وَعْدَهُ وَنَصَرَ عَبْدَهُ وَأَعَزَّ جُنْدَهُ وَهَزَمَ الأَحْزَابَ وَحْدَهُ لاَ إِلَهَ إِلاّاَلله ُوَلاَ نَعْبُدُ إِلاَّ إِيَّاهُ مُخْلِصِيْنَ لَهُ الدِّيْنَ وَلَوْكَرِهَ المُشْرِكُوْنَ وَلَوْكَرِهَ الكاَفِرُوْنَ وَلَوْكَرِهَ المُناَفِقُوْنَ. الحَمْدُ لِلّهِ حَمْداً كَثِيْرًا كَماَ أَمَرَ. أَشْهَدُ أَنْ لاَإِلَهَ إِلاَّ الله ُوَحْدَهُ لاَشَرِيْكَ لَهُ إِرْغاَماً لِمَنْ جَحَدَ بِهِ وَكَفَرَ. وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَناَ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ سَيِّدُ الخَلَآئِقِ وَالبَشَرِ. صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَعَلَى آلِهِ وَأَصْحَابِهِ مَصَابِيْحَ الغُرَرِ. 


أَمَّا بَعْدُ: فَيآأَيُّهاَالحاَضِرُوْنَ. أُوْصِيْكُمْ وَنَفْسِيْ بِتَقْوَى اللهِ فَقَدْ فَازَ المُتَّقُوْنَ. وَافْعَلُوْاالخَيْرَ وَاجْتَنِبُوْآ عَنِ السَّيِّآتِ. وَاعْلَمُوْآ أَنَّ الله َأَمَرَكُمْ بِأَمْرٍ بَدَأَ فِيْهِ بِنَفْسِهِ وَثَنَّابِمَلَآئِكَةِ المُسَبِّحَةِ بِقُدْسِهِ. فَقاَلَ تعالى فِيْ كِتاَبِهِ الكَرِيْمِ أَعُوْذُ باِلله ِمِنَ الشَّيْطاَنِ الرَّجِيْمِ. بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَحِيْمِ. إِنَّ اللهَ وَمَلَآئِكَتَهُ يُصَلُّوْنَ عَلَى النَّبِيْ يَآأَيُّهاَالَّذِيْنَ آمَنُوْآ صَلُّوْآ عَلَيْهِ وَسَلِّمُوْا تَسْلِيْمًا. فَأَجِيْبُوْآالله َاِلَى مَادَعَاكُمْ وَصَلُّوْآ وَسَلِّمُوْأ عَلَى مَنْ بِهِ هَدَاكُمْ. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِناَ مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَصِحْبِهِ أَجْمَعِيْنَ. وَعَلَى التَّابِعِيْنَ وَتَابِعِيْ التَّابِعِيْنَ وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الدِّيْنِ. وَارْضَ الله ُعَنَّا وَعَنْهُمْ بِرَحْمَتِكَ يَاأَرْحَمَ الراَحِمِيْنَ. اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِيْنَ وَالمُؤْمِناَتِ وَالمُسْلِمِيْنَ وَالمُسْلِمَاتِ الأَحْيآءِ مِنْهُمْ وَالأَمْوَاتِ إِنَّكَ سَمِيْعُ قَرِيْبٌ مُجِيْبٌ الدَّعَوَاتِ. اللَّهُمَّ انْصُرْ أُمَّةَ سَيّدِناَ مُحَمَّدٍ. اللَّهُمَّ اصْلِحْ أُمَّةَ سَيِّدِناَ مُحَمَّدٍ. اللّهُمَّ انْصُرْ أُمَّةَ سَيِّدِناَ مُحَمَّدٍ. اللّهمَّ انْصُرْ مَنْ نَصَرَ الدِّيْنَ. وَاخْذُلْ مَنْ خَذَلَ الدِّيْنَ. وَاجْعَلْ بَلْدَتَناَ إِنْدُوْنِيْسِيَّا هَذِهِ بَلْدَةً تَجْرِيْ فِيْهَا أَحْكاَمُكَ وَسُنَّةُ رَسُوْلِكَ ياَ حَيُّ ياَ قَيُّوْمُ. يآاِلهَناَ وَإِلهَ كُلِّ شَيْئٍ. اللَّهُمَّ ادْفَعْ عَنّاَ الغَلآءَ وَالبَلآءَ وَالوَبآءَ وَالفَحْشآءَ وَالمُنْكَرَ وَالبَغْيَ وَالسُّيُوفَ المُخْتَلِفَةَ وَالشَّدَآئِدَ وَالِمحَنَ ماَ ظَهَرَ مِنْهَا وَماَ بَطَنَ مِنْ بَلَدِناَ هَذاَ خاَصَّةً وَمِنْ بُلْدَانِ المُسْلِمِيْنَ عاَمَّةً ياَ رَبَّ العَالمَيْنَ. اللَّهُمَّ أَعِزَّ الإِسْلاَمَ وَالمُسْلِمِيْنَ وَأَهْلِكِ الكَفَرَةَ وَالمُبْتَدِعَةَ وَالرَّافِضَةَ وَالمُشْرِكِيْنَ وَدَمِّرْ أَعْدَاءَ الدِّيْنِ. وَاجْعَلِ اللَّهُمَّ وِلاَيَتَنَا فِيْمَنْ خَافَكَ وَاتَّقَاكَ. رَبَّناَ اغْفِرْ لَناَ وَلِإِخْوَانِناَ الَّذِيْنَ سَبَقُوْناَ بِالإِيمْاَنِ وَلاَ تَجْعَلْ فِيْ قُلُوْبِناَ غِلاًّ لِلَّذِيْنَ آمَنُوْا رَبَّناَ اِنَّكَ رَؤُوفٌ رَحِيْمٌ. رَبَّناَ آتِناَ فِيْ الدُّنْياَ حَسَنَةً وَفِيْ الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِناَ عَذَابَ النَّارِ وَالحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ العاَلمَيْنَ


Abbas Karim, Khadim Ma'had Al-Karimiyyah Subang


Khutbah Terbaru